مدرسه علمیه فاطمه الزهرا (س)تنکابن

ایام نوروز و برآوردن حوائج دیگران

اهتمام در كارگزاري بندگان خدا

اهتمام داشتن در قضاي حوائج مسلمين، و سعي در اعانت و برآوردن مهمّات ايشان است. و اين از صفات شريفه، و ثواب به جا آوردن آن بي حدّ و نهايت است.

طريقت به جز خدمت خلق نيست

به تسبيح و سجاده و دلق1 نيست

ره نيكمردان آزاده گير

چو استاده اي دست افتاده گير


حضرت رسول صلي الله عليه و آله فرموده كه: «هر كه يك حاجت برادر خود را برآورد، چنان است كه در همه عمر خدا را خدمت كرده است».2

و فرمود: «هركه راه رود به جهت حاجت برادر خود در يك ساعت از شب يا روز، خواه آن را برآورد يا نه، بهتر است از براي او از اعتكاف دو ماه».3

و از حضرت امام محمدباقر عليه السلام مروي است كه: «هركه برود در پي برآوردن حاجت برادر مسلم خود، خداي ـ تعالي ـ هفتاد و پنج هزار ملك را امر مي فرمايد كه او را سايه بيندازيد. و هيچ قدمي برنمي دارد مگر اينكه خدا از براي او حسنه مي نويسد و سيّئه را محو مي كند، و درجه او را بلند مي گرداند. و چون از حاجت او فارغ شد ثواب حج و عمره از براي او ثبت مي كند».4

و فرمود: «هركه برادر او حاجتي به نزد او بياورد و او نتواند روا كند و دل او مشغول شود به اينكه اگر مي توانست روا مي كرد، خداي ـ تعالي ـ به اين جهت او را داخل بهشت مي كند».5

و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام مروي است كه: «هر كه برآورد حاجتي از برادر مؤمن خود را، خداي ـ تعالي ـ در روز قيامت صدهزار حاجت او را برمي آورد؛ كه يكي از آنها داخل كردن اوست به بهشت. و يكي ديگر آن است كه خويشان و برادران و آشنايان او را داخل بهشت مي كند؛ اگر دشمن اهل بيت نباشند».6

يكي خار پاي يتيمي بكند

به خواب اندرش ديد صدر خجند7

همي گفت و در روضه ها8 مي چميد9

كزان خار بر من چه گل ها دميد


و فرمود: «برآوردن حاجت برادر مؤمن، بهتر است از آزاد كردن هزار بنده و سوار كردن هزار پياده كه در راه خدا جهاد كنند».10

و فرمود كه: «برآوردن حاجت برادر مؤمني محبوب تر است در نزد خدا از بيست حج. كه صاحب آن در هر حجي صد هزار دينار در راه خدا انفاق كرده باشد».11

و فرمود: «هركه اين خانه را يك طواف كند، شش هزار حسنه از براي او نوشته مي شود و شش هزار سيّئه از او محو مي شود، و شش هزار درجه بلند مي شود، و شش هزار حاجت او برآورده مي شود. و چون به نزديك «ملتزم» ـ كه موضعي است از ديوار خانه ـ رسد، هفت در بهشت بر او گشوده مي شود».

راوي مي گويد: عرض كردم كه: فداي تو شوم، اين فضيلت همه در طواف است؟ فرمود: «بلي. و خبر دهم تو را به بهتر از اين: برآوردن حاجت مسلماني افضل است از ده طواف».12

و فرمود: «هر مؤمني كه حاجتي به نزد برادر خود آورد، پس به درستي كه اين رحمتي است كه خدا به سوي او رانده و از براي او سبب ساخته است. پس اگر آن حاجت را برآورد، رحمت را قبول كرده است، و اگر آن حاجت را رد كند ـ با وجود قدرت او بر قضاي آن ـ از خود رد كرده است رحمتي را كه خدا به سوي او فرستاده بود».13

و فرمود: «هر كه راه رود در پي برآوردن حاجت برادر مؤمن خود از براي خدا، تا آن را برآورد، خداي ـ تعالي ـ ثواب حج و عمره مقبول، و روزه دو ماه از ماه هاي حرام، و اعتكاف دو ماه در مسجدالحرام به جهت او مي نويسد. و كسي كه برود در پي روا كردن حاجت برادر خود و آن حاجت برآورده نشود، ثواب يك حج مقبول خدا به جهت او مي نويسد».14

و حضرت موسي بن جعفر عليه السلام فرمود كه: «از براي خدا در روي زمين بندگاني است كه سعي مي كنند در حاجات مردم ايشان اند كه در روز قيامت از هر خوف و ترسي ايمن اند. و هر كه سروري در دل مؤمني داخل كند، خدا در روز قيامت دل او را شاد مي گرداند».15

كسي نيك بيند به هر دو سراي

كه نيكي رساند به خلق خداي

خدا را بر آن بنده بخشايش است

كه خلق از وجودش در آسايش است


و اخبار بر اين مضامين بسيار است؛ كه شرح دادن همه آنها ممكن نيست.

و خود اين مطلب چندان ظاهر است كه احتياج به بيان ندارد؛ زيرا همه مردمان، بندگان خداوند منّان اند؛ و هر كه با بنده كسي نيكي كند همانا با او كرده است.

بلكه بسا باشد كه مولا از نيكي كردن به بنده او خشنودتر مي شود از نيكي كردن به خود او.

پس كسي كه رضاي خدا را جويد، در كارگزاري بندگان او نهايت اهتمام را به جا مي آورد.

غم جمله خور در هواي يكي

مراعات صد كن براي يكي

و هر كه را حق ـ سبحانه و تعالي ـ اقتدار آن داد كه كار مسلماني را بسازد، بايد به شكرانه آن به «طي امر»16 آن پردازد.

چو خود را قوي حال بيني و خوش

به شكرانه، بار ضعيفان بكش17